Các ca lâm sàng nghiên cứu trong tháng 8/2017

DS. Nhung Trịnh

TRƯỜNG HỢP 1:

JM là một sinh viên nữ 19 tuổi đang theo học tại một trường đại học địa phương. Ngày hôm qua cô nhận được thông báo bạn cùng phòng của mình được chẩn đoán viêm màng não. Kết quả nuôi cấy vi khuẩn cho thấy nhiễm trùng là do chủng N. meningitides gây ra. JM rất lo lắng vì cô chưa tiêm phòng bệnh viêm màng não (tôn giáo của JM cấm mọi hình thức tiêm). Khi thấy bệnh tình của bạn cùng phòng trở nên xấu đi, JM tìm mọi cách để tránh bị nhiễm trùng. Cô được khuyên rằng có thể sử dụng một số loại “thuốc” nào đó thay cho vaccine. JM hiện cần các lời khuyên của bạn (dược sĩ). JM không có báo cáo dị ứng với bất kì thuốc nào và hiện tại chỉ đang sử dụng vitamin tổng hợp hàng ngày cùng một loại thuốc ngừa thai hormone dạng uống. 

Dược sĩ nên tư vấn những gì cho JM để tránh bị nhiễm viêm màng não?

Trả lời:

Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh CDC khuyến cáo rằng bất kỳ ai tiếp xúc gần gũi với bệnh nhân – bao gồm các thành viên trong gia đình, các nhân viên y tế và những người tiếp xúc trực tiếp dịch đường hô hấp của ngươid bệnh – cần được điều trị dự phòng kháng sinh. Hiện nay, 3 kháng sinh được khuyến cáo cho chỉ định này, gồm có: rifampin, ciprofloxacin, và ceftriaxone. Trong trường hợp của JM, ciprofloxacin là lựa chọn tốt nhất vì rifampin có thể bị giảm tác dụng khi dùng bằng đường uống và ceftriaxone chỉ có ở dạng tiêm (việc bị cấm bởi tôn giáo của cô). Ciprofloxacin được dùng với một liều duy nhất 500 mg. JM nên sử dụng kem chống nắng và tránh tắm nắng hoặc tiếp xúc với ánh mặt trời quá mạnh trong khi dùng ciprofloxacin, vì thuốc này có thể gây quang độc tính trên da. JM nên uống kháng sinh cách vitamin tổng hợp và các sản phẩm từ sữa ít nhất là 2 giờ. Cuối cùng, JM cần được cảnh báo rằng thuốc có thể gây ra các triệu chứng đau đầu nhẹ hoặc chóng mặt và nên tránh các hoạt động phải tiếp xúc với người khác cho tới khi thuốc phát huy tác dụng.

TRƯỜNG HỢP 2:

PG là một bé gái 7 tuổi rất thích các hoạt động ngoài trời, đặc biệt là khu rừng ở sân sau của nhà cô bé. Tuần trước, mẹ cô bé phát hiện một con bọ chét chân đen bám ở bên trong đùi phải của con gái nên đã cô nhanh chóng gỡ nó ra. Khoảng 1 tuần sau, PG bắt đầu cảm thấy không được khoẻ. Cô bé kêu mệt kèm theo đau cơ, ớn lạnh và sốt nhẹ (100,5 ° F). Khi PG đến gặp bác sĩ, các xét nghiệm cho thấy cô bé mắc bệnh biên trùng do Anaplasma. Thuốc điều trị đầu tay cho bệnh này là doxycycline, tuy nhiên bác sĩ lo ngại việc sử dụng kháng sinh tetracycline cho trẻ dưới 8 tuổi. Là một dược sĩ cộng đồng, bạn sẽ cần phải tư vấn cho PG. Cô bé nặng khoảng 50 pounds (tương đương 22,5kg), khỏe mạnh và không dùng bất cứ thuốc kê toa, thuốc OTC hoặc chất bổ sung nào. Hơn nữa, cô bé không bị dị ứng với thuốc. 

Dược sĩ nên tư vấn gì cho PG để điều trị bệnh biên trùng do Anaplasma?

Trả lời:

Các thuốc kháng sinh tetracycline không được khuyến cáo ở trẻ dưới 8 tuổi vì có thể gây ố vàng răng vĩnh viễn của trẻ. Tuy nhiên, trong trường hợp bị nhiễm biên trùng, Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh CDC khuyến cáo rằng các bệnh nhân ở mọi lứa tuổi cần được điều trị với doxycycline (thuốc đầu tay) trừ khi bệnh nhân đang mang thai hoặc có dị ứng nghiêm trọng với tetracyclines. Liều dùng cho trẻ dưới 45kg (100lbs) là 2,2 mg / kg, 2 lần / ngày. Mẹ của PG cần được hướng dẫn để cho PG uống doxycycline cùng với một ly nước đầy để ngăn ngừa sự kích thích thực quản hoặc gây loét. PG nên sử dụng một lượng kem chống nắng phù hợp khi chơi ngoài trời để ngăn ngừa quang độc tính. Ngoài ra, PG có thể bị tiêu chảy và / hoặc buồn nôn khi dùng doxycycline. Đây chỉ là các phản ứng phụ thông thường, tuy nhiên cần liên lạc ngay với bác sĩ nếu có hiện tượng bị nôn mửa hoặc tiêu chảy nặng.

Nguồn:

– Case Studies (August 2017). Jonathan T. Caranfa, PharmD; Christine G. Kohn, PharmD; và Craig I. Coleman, PharmD. Link