Các biện pháp bảo đảm môi trường an toàn cho nhà thuốc trong mùa COVID 1

DS. Nguyễn Thu Hương, Học viên ĐH Y Dược HCM

Lưu ý: Tài liệu dưới đây được tổng hợp từ các khuyến cáo của Úc và Mỹ áp dụng tại các nước đó. Các nhà thuốc Việt Nam nên theo dõi hướng dẫn của BYT, Cục quản lý dược và các quy định của Việt Nam để áp dụng cho phù hợp.

Cần giảm thiểu tối đa quá trình tiếp xúc giữa bệnh nhân và nhân viên nhà thuốc bằng những chiến lược như sau:

Các biện pháp chung

• Áp phích bên ngoài nhà thuốc phải hiển thị rõ ràng số điện thoại để những người không khỏe có thể gọi cho nhà thuốc thay vì vào khu vực nhà thuốc.
• Biển báo bên ngoài nhà thuốc phải cho biết số lượng khách hành tối đa được phép có trong khu vực nhà thuốc theo quy định hạn chế của BYT, áp dụng quy tắc 2m² cho mỗi khách hàng và tính toán số lượng người tối đa (không bao gồm nhân viên nhà thuốc) được phép có mặt cùng một lúc trong nhà thuốc.
• Các nhà thuốc nên lưu trữ thông tin liên hệ bệnh nhân qua phần mềm máy tính hoặc sổ ghi chép. Cung cấp mã QR và luôn sẵn có biểu mẫu bằng giấy để thu thập các thông tin liên hệ của bệnh nhân một cách chi tiết và thuận lợi.
• Nếu có thể, hãy tạo một lối vào và một lối ra và khuyến khích lưu thông một chiều trong khu vực nhà thuốc. Sử dụng bảng chỉ dẫn, rào cản và đánh dấu dưới sàn để hướng dẫn bệnh nhân và chỉ ra khoảng cách 1,5m giữa những người đứng trong hàng đợi. Luôn đảm bảo mọi người đều giữ khoảng cách 1,5m với nhau ở bất cứ nơi nào trong khu vực nhà thuốc.
• Đối với những bệnh nhân gọi điện báo trước có các triệu chứng của đường hô hấp nên được khuyên không đến nhà thuốc và ghi nhận lại thông tin liên hệ, tình trạng bệnh, yếu tố dịch tễ và các thông tin liên quan khác. Sau đó chuyển thông tin này cho các BS hoặc DS hoặc NVYT khác phụ trách tư vấn nhóm bệnh nhân COVID-19. Nên xây dựng biểu mẫu chung để thu thập thông tin đầy đủ, rõ ràng và đồng nhất để thuận lợi cho công tác tư vấn sau đó.
• Các DS đang cung cấp các dịch vụ quản lý bệnh nhân mạn tính không yêu cầu gặp mặt trực tiếp nên cố gắng sử dụng các dịch vụ tư vấn từ xa Telephone, Telehealth hoặc Telepharmacy (qua điện thoại, video call…).
• Cách tốt nhất để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm là vệ sinh tay tốt bao gồm cả thường xuyên rửa tay bằng nước và xà phòng hoặc nước rửa tay có cồn và tránh tiếp xúc trực tiếp hoặc đứng gần người khác. Nên bố trí dung dịch vệ sinh tay đầy đủ và phù hợp để tất cả mọi người đều có thể sử dụng nước rửa tay dễ dàng và thuận lợi.
• Găng tay bảo hộ không được khuyến khích vì chúng không bảo vệ chống lại sự lây truyền của virus sau khi tiếp xúc với bệnh nhân hoặc bề mặt xung quanh và có thể làm giảm nhu cầu rửa tay thường xuyên. Găng tay bảo hộ được sử dụng khi chạm vào bệnh nhân phải được xử lý sau mỗi lần tiếp xúc với từng bệnh nhân riêng lẻ.
• Nhân viên nhà thuốc cần thực hiện các quy trình để làm sạch và khử trùng thường xuyên môi trường làm việc.
• Khuyến khích sử dụng các phương thức thanh toán không tiếp xúc để giảm thiểu việc xử lý tiền mặt trong nhà thuốc.
• Nên có dịch vụ vận chuyển, giao thuốc tại nhà để thuận lợi cho những ai đang trong khu vực cách ly, khó khăn đi lại hoặc hạn chế ra đường.
• Trong những khu vực mà sự lây truyền cộng đồng được biết là đang xảy ra:

• Xem xét phân công nhân viên để phân loại và tư vấn cho bệnh nhân và kiểm soát số người vào nhà thuốc.

• Xem xét phân bổ một phòng hoặc một khu vực trong nhà thuốc nơi có thể giữ lại các bệnh nhân có triệu chứng, không thể đi lại hoặc bệnh nặng trong khi chờ chuyển đi.

Nguyên tắc dự phòng và kiểm soát nhiễm khuẩn trong nhà thuốc cộng đồng

• Thực hiện tốt thao tác vệ sinh khi ho hoặc hắt hơi, vệ sinh đường hô hấp

+ Giữ khoảng cách với những người có triệu chứng giống cúm nếu có thể.

+ Ho hoặc hắt hơi vào cánh tay hoặc khăn giấy dùng một lần.

+ Vứt bỏ khăn giấy đã sử dụng vào thùng rác và rửa tay sạch sau đó.

• Thúc đẩy nhân viên và bệnh nhân vệ sinh tay thường xuyên và kỹ lưỡng

+ Vệ sinh tay làm giảm đáng kể sự lay lan COVID-19

+ Vệ sinh tay có thể thực hiện bằng xà phòng và nước hoặc nước sát khuẩn chứa cồn theo áp phích sẵn có.

• Giữ gìn môi trường sạch sẽ

+ Các bề mặt thường xuyên chạm vào như mặt bàn, tay cầm, bàn phím, điện thoại,..nên được vệ sinh bổ sung nhiều lần hơn những nơi khác (mỗi 2h, mỗi 3h, mỗi 4h,..)

• Đối với bệnh nhân

• Trưng bày bảng hiệu, áp phích trong nhà thuốc để khuyến khích bệnh nhân tập vệ sinh tay, nghi thức ho và vệ sinh đường hô hấp.

• Đặt các lọ/dung dịch chất khử trùng có cồn ở những vị trí nổi bật xung quanh nhà thuốc, đặc biệt là tại các quầy nơi có bề mặt thường xuyên chạm vào.

• Nói chuyện với bệnh nhân từ một khoảng cách an toàn để tránh tiếp xúc với các giọt bắn đường hô hấp.

• Đối với nhà thuốc

• Đảm bảo các dung dịch vệ sinh tay được bố trí thuận tiện và dễ dàng cho nhân viên sử dụng.

• Nhân viên có triệu chứng về đường hô hấp hoặc sốt thì nên ở nhà.

• Giữ khoảng cách nên được áp dụng như sau:

• Trong nhà thuốc, cố gắng giữ khoảng cách 1,5m giữa tất cả mọi người và đảm bảo giới hạn số người tối đa theo quy định (2 m²/1 người).

• Đánh dấu dưới sàn nhà để chỉ ra khoảng cách thích hợp để phân tách những người đang đứng trong khu vực chờ.

• Có các rào cản vật lý/ kính che giữa nhân viên nhà thuốc và bệnh nhân.

• Các Dược sĩ đảm nhận các dịch vụ lâm sàng trực tiếp có thể xem xét việc sử dụng thêm các thiết bị bảo vệ cá nhân như khẩu trang, găng tay khi tiếp xúc với bệnh nhân có nguy cơ.

Vệ sinh bằng chất tẩy rửa và chất khử trùng

Vệ sinh môi trường thường xuyên trong nhà thuốc là rất quan trọng để giảm nguy cơ truyền sinh vật gây bệnh.

• Nhân viên nhà thuốc có thể đảm bảo nhà thuốc được làm sạch và vệ sinh bề mặt bằng chất tẩy rửa và chất khử trùng. Điều này có thể được thực hiện bằng quy trình 2 bước làm sạch bằng chất tẩy rửa, sau đó khử trùng hoặc sử dụng một sản phẩm kết hợp cả 2 bước.

• Sử dụng chất tẩy rửa:

• Chất tẩy rửa để loại bỏ chất bẩn và chất hữu cơ.
• Hầu hết các bề mặt cứng bao gồm cả mặt quầy đều có thể được làm sạch đầy đủ bằng nước ấm và chất tẩy rửa trung tính theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
• Để khô các bề mặt đã được làm sạch là một khía cạnh quan trọng trong việc vệ sinh.
• Nên thường xuyên lau sàn cứng bằng chất tẩy rửa và nước.
• Khuyến cáo nên sử dụng các chất khử trùng có chứa cồn ≥ 70%, amoni bậc 4, hoặc tự pha chế chất tẩy rửa thích hợp phù hợp cho việc sử dụng chống lại virus COVID-19.

Quản lý chất thải

• Đảm bảo các thùng kín được cung cấp để nhân viên và bệnh nhân vứt bỏ chất thải một cách an toàn.
• Không có biện pháp kiểm soát đặc biệt nào được yêu cầu để xử lý chất thải – tuân theo các quy trình thông thường để xử lý.

Nguồn:

1. Guidance for community pharmacies during the COVID-19 pandemic. Úc. 4/2021
2. Regulatory advice for community pharmacists during COVID-19. Úc. 4/2021
3. COVID-19 PANDEMIC – Guidelines for Community Pharmacy. Úc. 3/2020.
4. Guidance for Pharmacies – Guidance for Pharmacists and Pharmacy Technicians in Community Pharmacies during the COVID-19 Response, CDC Mỹ. 2020.