Thiền và luyện tập Yoga – Phương pháp trị liệu bổ trợ trong Đại dịch COVID-19
Nguồn: Meditation and Yoga Practices as Adjunctive Therapies for COVID-19. Pacific Neuroscience Institute (PNI). Đăng bài công khai: 11/07/2020
Lược dịch: SVD. Lê Nhật Phượng, ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch
Gần đây các nhà lãnh đạo tư tưởng và các chuyên gia đến từ MIT (Massachusetts Institute of Technology), Harvard, UC San Diego (University of California San Diego) và thậm chí chính Deepak Chopra đã hợp tác cùng nhau trong một bài báo để làm rõ cơ sở lý luận và giải đáp nhu cầu cấp thiết khám phá các liệp pháp thay thế và bổ sung để chống lại Đại dịch COVID-19.
Tổng quan bài tường thuật đầy thuyết phục này kết luận “một số phương pháp thiền, yoga asana (tư thế) và pranayama (thở) có thể là phương tiện bổ trợ hiệu quả để điều trị và phòng ngừa lây nhiễm SARS-CoV-2.”
Nguyên nhân chính dẫn đến tỷ lệ mắc và tử vong do COVID-19 được phát hiện là sự lan rộng của đáp ứng quá trình siêu viêm khi với vi rút, lây lan khắp cơ thể gây phá hủy diện rộng mô cơ thể và cuối cùng dẫn đến hội chứng suy hô hấp cấp tính.
Nghiên cứu về tiềm năng của phương pháp thiền và yoga với các khả năng chống viêm, chống căng thẳng và chống nhiễm trùng, đã là một lĩnh vực nghiên cứu sức khỏe hành vi nổi bật trong nhiều thập kỷ, nhưng đã trở nên quan trọng hơn trong thời kỳ đại dịch để tìm kiếm phương pháp phòng ngừa mới các biện pháp và phương pháp điều trị.
Tác dụng chống viêm của các phương pháp tập luyện bổ trợ
Một khám phá vào đầu những năm 2000 về tình trạng viêm có thể được kiểm soát thông qua kích thích dây thần kinh phế vị, một thành phần chính của hệ thần kinh trung ương và ngoại vi. Cấu trúc này cũng kiểm soát các phản ứng đối với căng thẳng tâm lý xã hội và sự kích thích của nó có thể đảo ngược phản ứng ‘‘ chiến đấu hoặc bỏ chạy ’’ thông qua việc thay thế bằng phản ứng ‘‘ thư giãn ”.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiền cũng như yoga có khả năng tăng cường sức khoẻ tâm thần (vagal tone). Ngoài việc nhắm mục tiêu đến đáp ứng trương lực phế vị trung tâm, mức độ phân bố của các cytokine tiền viêm còn bị ảnh hưởng bởi các phương pháp tập luyện bổ trợ khác nhau. Một số tác dụng ảnh hưởng đến cytokine của thiền ngồi, tập thở và tập yoga asana có liên quan đến việc giảm kích hoạt hệ thần kinh giao cảm.
Chánh niệm mỗi ngày và Yoga
Một nghiên cứu cho thấy rằng 20 phút mỗi ngày trong 6 tuần thiền chánh niệm dẫn đến sự điều tiết đáng kể của một gen tiền viêm và giảm đáng kể hoạt động tiền viêm.
Hơn nữa, tác động lên hệ thống miễn dịch bẩm sinh đã được tìm thấy trong các phương pháp thực hành bổ sung. Điều này đã được chứng minh trong một nghiên cứu cho thấy rằng 90 phút kéo dài tư thế yogic có thể làm tăng biểu hiện của hai peptit kháng khuẩn quan trọng – các protein chính yếu trong miễn dịch bẩm sinh – có tầm quan trọng đối với COVID-19 vì chúng được biểu hiện nhiều trong hoạt động hô hấp tế bào.
Liệu pháp yoga cũng đã được chứng minh là có khả năng điều hòa các thụ thể cytokine và thiền định dựa trên thần chú và yoga asana được phát hiện có tác dụng tích cực. Chúng điều chỉnh mức độ của cytokine tiền viêm và sự trao đổi chất của protein amyloid-b liên quan đến bệnh Alzheimer. Luyện tập thiền định cũng được báo cáo là làm giảm sự biểu hiện của các gen gây viêm.
Vai trò mới lạ của Melatonin trong Điều trị COVID-19
Một chất mới được đề xuất để điều trị COVID-19 là melatonin. Tác động sinh lý của melatonin bao gồm một loạt các hoạt động chống viêm, chống virus, chống oxy hóa, chống nhiễm trùng và tăng cường miễn dịch trên hầu hết các tế bào và cơ quan của cơ thể.
Ở cấp độ tế bào, melatonin hoạt động trên ty thể và nhân tế bào, để hỗ trợ sửa chữa DNA. Cơ chế mà các phương pháp luyện tập bổ trợ có thể giảm bệnh là thông qua việc tăng melatoninin. Các nghiên cứu đã báo cáo rằng mặc dù trong quá trình thiền ngồi và yoga pranyma làm giảm melatonin, nhưng tập luyện lâu hơn dẫn đến làm tăng đáng kể. Mối liên hệ rõ ràng với melatonin cũng tiềm ẩn một con đường khác mà theo đó các đặc tính có lợi của các phương thức này có thể có hiệu quả, đặc biệt là đối với các thách thức khi virus ở nhiều dạng khác nhau.
Các phương pháp tập luyện bổ trợ ngăn chặn các ảnh hưởng xấu của đại dịch đối với tâm lý xã hội lâu dài
Liên quan đến đại dịch COVID-19 là những tác động được được ghi nhận của một số phương pháp luyện tập bổ trợ, thậm chí có khả năng đối với những người mới tập, trong việc giảm mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng liên quan đến căng thẳng. Một số tác nhân gây căng thẳng mạnh nhất từ hệ thống miễn dịch là những tác nhân liên quan đến mối đe dọa xã hội – sự từ chối xã hội hoặc cảm thấy bị cô lập về mặt xã hội, mà tôi biết là một vấn đề đối với nhiều người trong chúng ta khi chúng ta phải ở nhà trong COVID-19.
Với các quy định về giãn cách xã hội hiện đã kéo dài đến tháng thứ năm, chính trải nghiệm cô đơn tiềm tàng lâu dài hơn này có thể dẫn đến suy giảm phản ứng miễn dịch. Hơn nữa, bối cảnh căng thẳng đang nổi lên của đại dịch COVID-19 là cực kỳ nghiêm trọng, với kết cấu cuộc sống hàng ngày của chúng ta bị gián đoạn và thậm chí bị xóa sổ ở nhiều cấp độ cá nhân, kinh tế và xã hội.
Những loại tác nhân gây căng thẳng mãn tính cực độ này có khả năng dẫn đến hệ thống miễn dịch quá tải, làm ảnh hưởng đến khả năng tạo ra phản ứng miễn dịch hiệu quả trước thách thức lây nhiễm và khiến cá nhân trở nên dễ mắc bệnh.
Để giảm thiểu những tác nhân gây căng thẳng liên quan đến COVID-19, điều quan trọng là phải xem xét các tác động tâm lý sâu rộng của phương pháp thiền định. Các chỉ số cho thấy những phát hiện đầy triển vọng trong các nhóm người đa dạng bao gồm tâm trạng chán nản, lo lắng và chất lượng cuộc sống.
Hậu quả của các yếu tố gây căng thẳng COVID-19
Các tác giả nhấn mạnh những hậu quả có thể xảy ra và kéo dài của đại dịch bao gồm tải gánh nặng của quá quá trình viêm ở các cá thể và quần thể. Điều này có thể dẫn đến mức tăng mãn tính của các chất gây viêm trong máu và các mô do sự kéo dài của các mầm bệnh truyền nhiễm, vi khuẩn, vi rút và các loại khác.
Theo cơ quan nghiên cứu, sự tồn tại của mầm bệnh trong môi trường góp phần làm tăng nguy cơ và sự xuất hiện của hầu hết các bệnh mãn tính do lây nhiễm trên cận lâm sàng, bao gồm tim mạch, thoái hóa thần kinh và các dạng bệnh mãn tính có viêm nhiễm khác. Điều này càng làm rõ vai trò tích cực của thiền và yoga như những phương tiện ngăn ngừa phát triển các bệnh mãn tính.
Điều đáng quan tâm là việc ngăn chặn sự tăng theo phân độ của chứng viêm trước đó trong cuộc sống, đặc biệt là ở phụ nữ trong những năm sinh con. Cơ sở lý luận là chứng viêm liên quan đến căng thẳng này không truyền sang các thế hệ tương lai (như trường hợp con của các bà mẹ bị đại dịch cúm năm 1918).
Tăng cường hoạt động của hệ thống miễn dịch là một lợi ích nổi bật của thiền định nhưng rõ ràng là còn có những lợi ích sinh học và tâm lý khác. Trong bối cảnh của căn bệnh COVID-19, không có phương pháp chữa trị hoặc cơ chế bệnh sinh nào được biết đến, có vẻ như chúng ta càng bắt buộc phải tìm đến các phương pháp trị liệu bổ trợ về nhiều mặt, chi phí thấp, tác dụng phụ thấp, có tác dụng trên nhiều khía cạnh tâm lý, cảm xúc, ngoại sinh, thần kinh và các hành vi để ngăn ngừa và có khả năng sửa đổi căn bệnh khó nắm bắt này.