Benzodiazepin và các thuốc tương tự

BENZODIAZEPIN VÀ CÁC THUỐC TƯƠNG TỰ

Nguồn: Qualité de la prise en charge médicamenteuses en EHPAD, Fiche 14 – Benzodiazépines et apparentés.

Người dịch: ThS. Nguyễn Duy Hưng

Hiệu đính: TS. Võ Thị Hà

CÁC THUỐC LIÊN QUAN

(Danh sách không đầy đủ)

1. Các vấn đề chính:

• Benzodiazepein (BZD) được coi là nhóm thuốc rủi ro trên đối tượng người cao tuổi do các nguy cơ có thể gặp phải khi dùng thuốc: rối loạn nhận thức, rối loạn tâm thần vận động và hành vi, mất tự chủ, rối loạn trí nhớ.
• Không nên dùng BZD có thời gian bán thải dài trên người cao tuổi do có nguy cơ bị chấn thương do té ngã, đặc biệt là khi dùng liều cao trong thời gian dài.  

2. Các điểm quan trọng:

• BZD không có tác dụng trong điều trị trầm cảm, và chỉ có tác dụng trong thời gian ngắn khi dùng điều trị mất ngủ.
• Nếu thực sự cần phải dùng thuốc:
  • Cần dùng thuốc với thời gian ngắn nhất có thể tránh phụ thuộc thuốc về mặt thể chất và tinh thần.
  • Nên chọn những thuốc có hoạt tính trung bình và không có chất chuyển hóa trung gian còn hoạt tính (tức là thời gian bán thải khỏi huyết tương ngắn) để tránh các tác dụng phụ cộng dồn của thuốc hoặc chất chuyển hóa của thuốc khi dùng lặp đi lặp lại.
• Trong trường hợp rối loạn giấc ngủ, chỉ nên dùng BZD trong các trường hợp nặng cụ thể như sau:
  • Mất ngủ từng đợt: ví dụ, khi đi du lịch, thời gian điều trị 2-5 ngày.
  • Mất ngủ thoáng qua: ví dụ, khi có một người bạn qua đời, thời gian điều trị 2-3 tuần.
• Trong trường hợp lo âu nặng, thời gian điều trị từ 8-12 tuần, bao gồm cả thời gian giảm liều dùng.
• Trong trường hợp phòng và điều trị run rẩy mê sảng và các triệu chứng khác của hội chứng cai rượu, thời gian điều trị từ 8-10 ngày.
• Việc ngừng dùng BZD phải được tiến hành từ từ.
  • Quá trình này thường kéo dài từ 4-10 tuần.
  • Quá trình này có thể kéo dài vài tháng nếu dùng thuốc trong thời gian dài hoặc dùng liều cao BZD và các thuốc tương tự.
    • Ví dụ: bắt đầu giảm 25% liều dùng trong tuần đầu tiên.
    • Cần phải giảm liều từ từ hơn nếu bệnh nhân đã từng thất bại trong việc ngừng dùng thuốc, bệnh nhân mất trí nhớ, nghiện rượu, trầm cảm điển hình, mất ngủ mãn tính, mắc các rối loạn lo âu điển hình (rối loạn hoảng sợ, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn lo âu lan tỏa)
• Có thể sử dụng lịch ghi chép giảm liều và nhật ký theo dõi giấc ngủ để hỗ trợ cho việc giảm liều thuốc.

BẢNG CÁC TÌNH HUỐNG CẦN TRÁNH THEO LAROCHE ML ET COLL.