Tháng tám 24, 2017

Bảng tra cứu quản lý ADR của hóa trị liệu ung thư

HÓA TRỊ LIỆU		ĐỘC TÍNH			XỬ LÝ
1. Muối platine (tạo các cầu nối giữa 2 chuỗi ADR và cản trở mở xoán trong khi nhân đôi)
Cisplatine (CDDP, Cisplatyl)		Thận Thần kinh thính giác Nôn/Buồn nôn			Tăng bù nước 3L/24h trước và sau dùng thuốc Theo dõi creatinin máu + ClCr Thuốc trị nôn: Aprepitant (Emend) 120mg vào ngày đầu tiên D1 – dùng 1h trước khi dùng thuốc hóa trị; 80mg vào ngày thứ 2 và 3 (D2, D3) – một lần vào buổi sáng +/- Ondansetron (Zophren).
Carboplatine (Paraplatine)		Giảm tiểu cầu Thần kinh thính giác
Oxaliplatine (LOHP, Eloxatine)		Bệnh thần kinh ngoại vị (cảm giác lạnh)			Không uống đồ uống lạnh ” co thắt thanh quản dễ gây lạc sang đường thở (hốc)
2. Nhóm Antracycline (đỏ) (Ức chế các enzyme chịu trách nhiệm điều hòa cấu trúc về không gian của ADR + hình thành các gốc tự do)
Daunorubicine (Cerubicine) Doxorubicin (Adriblastine) Myocet (dạng liposome) Caelyx (dạng liposome pegyl) Epirubicine (Farmorubicine)		Tim Hoại tử +++ (Trong trường hợp thoát mạch) Nôn+++/Buồn nôn Rụng tóc ++			FEV (tỷ suất tống máu tâm thu) ECG Đường dùng ưu tiên: qua thiết bị tĩnh mạch cấy trong da (Dispositif Veineux Inplanté – DVI) + kiểm tra trào ngược máu mỗi lần tiêm truyền thuốc là bắt buộc!
3. Nhóm Alkyl (Tấn công trực tiếp ADR, tạo các gốc tự do (alkyl)
Cyclophosphamide(Edoxan) Ifosfamice (Holoxan)		Viêm bàng quang xuất huyết Độc tính thần kinh: bệnh não (buồn ngủ, đảo ngược ngày và đêm, …hôn mê)		Thanh test nước tiểu – tìm kiếm máu trong nước tiểu Bổ sung dịch kiềm (bicarrbonat) và pH nước tiểu > 7.5 Bảo vệ niêm mạc bàng quang: mesna (Uromitexan)
Dacarbazine (Deticene) Temozolomide (Temodal) PO		Buồn nôn/Nôn Bệnh tắc tĩnh mạch (viêm tắc tĩnh mạch do hóa chất bậc I) ]Giảm tiểu cầu		Chống nôn: Aprepitant 120mg vào D1; 80mg vào D2, D3 Theo dõi: công thức máu
4. Nhóm kháng chuyển hóa (Cản trở tổng hợp ADN (Pha S của vòng phát triển tế bào), nó thay thế các acid amine hoặc nucleotide)
Cytarabine (Aracytine)	Hội chứng tiểu não, viêm niêm mạc +++
Gemcitabine (Gemzar)	Hội chứng giả cúm Nhạy cảm với phóng xạ, viêm niêm mạc +++			Chống chỉ định dùng phóng xạ
5-FluoroUracile (5-FU) Xeloda (Capecitabine) PO	Tim (co thắt mạch vành: đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim…)			Nếu đau ngực: dừng truyền, để bệnh nhân ở vị trí nửa ngồi (lưng nghiêng 45 độ), oxy, enzyme tim, ECG + liên lạc bác sĩ
Methotrexate (Vàng)	Thận, viêm niêm mạc +++, gan			Bổ sung dịch kiềm (bicarbonate) và pH nước tiểu > 7.5 + mesna (Uromitexan)
5. Nhóm Alkaloid dừa cạn (cản trở hình thành trục chính nhiễm sắc thể – quá trình cho phép tách các NST trong quá trình phân bào)
Vincristine (Oncovin) Vindesine (Eldisine) Vinblastine (Velbe) Vinorelbine (Nalvelbine)	Bệnh thần kinh ngoại vi (Ngón chân, ngón tay) Táo bón (tắc) Độc tính trên tĩnh mạch (xơ cứng, hoại tử Đau khớp, đau cơ			Có thể hồi phục sua khi ngừng điều trị Thuốc nhuận tràng để phòng Đường dùng ưu tiên: qua thiết bị tĩnh mạch cấy trong da (Dispositif Veineux Inplanté – DVI) hoặc đường tĩnh mạch trung tâm (Voie Veineuse Centrale – VVC) là bắt buộc!
6. Nhóm taxan (Ức chế phân chia tế bào bằng cách làm đảo lộn trục của NST (siêu ống)
Paclitaxel (Taxol) Docetaxel (Taxotere)	Phản ứng dị ứng +++ Hội chứng giữ nước (phù chi, tràn dịch màng phổi và màng ngoài tim) Bệnh thần kinh Vấn đề về nhịp tim Phẩu thuật ngón chân/Rụng tóc+++			Dùng thuốc phòng dị ứng: +++ Lọc khi truyền IV (dung dịch lipid) Corticoide liều cao
7. Nhóm thay đổi ADN (hình thành gốc tự do làm thay đổi ADN)
Bleomycine			Xơ phổi			Thăm dò chức năng phổi, truyền carbon monoxyde
Etoposide (Vd-16)
Irinotecan (CPT-11, campto)			Hội chứng cholinergic Tiêu chảy			Tiêm atropine tiêm dưới da (thuốc phòng bệnh – premedication)

Tài liệu tham khảo – Sử dụng trong điều kiện cần cập nhật các kiến thức và thực hành – Dùng thuốc theo y lệnh y khoa và protocole điều trị là bắt buộc.

Biên soạn: Laurent Guerreiro (Điều dưỡng – Monpellier 34 – Pháp) – Email [email protected] – 03/2009

Dịch: DS. Võ Thị Hà