Dạng muối morphine HCl và Morphin Sulfate có gì khác nhau ?

Hỏi: Dạng muối morphine HCl và Morphin Sulfate có khác nhau gì về tác dụng, bào chế hay cách dùng ?

Đáp:

Về dạng muối morphine sử dung trong các chế phẩm thuốc có 3 loại chính là: morphine hydrclorid, morphine sulfate và morphine tartrate. Về mặt tác dụng thì dĩ nhiên là như nhau, đều là tác dụng của morphin cả. Nhưng có một số khác biệt giữa các dạng muối này đó là độ tan, độ bền, và ảnh hưởng của gốc muối có thể gây ra những tương kỵ khác nhau đối với các thuốc dùng chung hoặc với các dung dịch dùng để pha loãng (đối với dạng tiêm), với bao gói…

Trong 3 dạng muối trên thì độ tan trong nước theo thứ tự tartrate >  sulfate > hydroclorid. Độ tan ảnh hưởng đến khả năng phóng thích hoạt chất và khả năng hấp thu nên sẽ ảnh hưởng đến sinh khả dụng của các dạng thuốc viên, thuốc đạn. Như vậy khả năng giải phóng hoạt chất và hấp thụ từ các dạng thuốc viên, thuốc đạn sẽ là tatrate > sulfate > hydroclorid.

Ngoài ra morphine sulphate và morphine hydroclorid cũng được nghiên cứu bào chế chế phẩm thuốc bôi, và morphine sulphate cho thấy có khả năng khuếch tán vào môi trường nước tốt hơn trong các hệ nghiên cứu.

Morphine tartrate kém bền trong dung dịch nước, nên khi bào chế dạng thuốc tiêm, các chất bảo quản thường được thêm vào, phổ biến nhất là natri metabisulfite nên dạng thuốc tiêm này không dùng được để tiêm hoặc truyền nội tủy mạc hoặc ngoài màng cứng, và dạng thuốc tiêm này có thể gây phản ứng quá mẫn do chất bảo quản này.

Morphine hydroclorid có độ tan trong cồn tốt hơn 2 dạng còn lại nên có dạng cồn thuốc đối với dạng morphine này mà không có ở 2 dạng còn lại.

ThS.DS. Trần Thái Sơn