Hiệu quả dùng bột vancomycin tại chỗ khi phẫu thuật cột sống

DS. Võ Thị Hà

Nhiễm trùng tại vị trí phẫu thuật (SSI) là một biến chứng nghiêm trọng và tốn kém cho phẫu thuật cột sống. Mặc dù dùng các biện pháp phòng NK hiện hành, tỷ lệ SSI được ghi nhận lên tới 15% bệnh nhân trải qua phẫu thuật cột sống. Việc bổ sung dùng bột vancomycin áp tại chỗ trong phẫu thuật cột sống là một biện pháp chi phí thấp giúp giảm SSI. Vancomycin có tác dụng trên các chủng VK trên da có tiềm năng bội nhiễm vết thương trong quá trình phẫu thuật cột sống. Dùng tại chỗ vancomycin dưới dạng bột bảo đảm nồng độ thuốc đủ tại vị trí phẫu thuật trong khi giảm tác dụng có hại do thuốc hầu như không hấp thu vào máu (1).

Một phân tích meta đã được tiến hành để so sánh hiệu quả của việc dùng bột vancomycin tại chổ tại vết thương (intrawound vancomycin powder) với việc không dùng trong phòng NK tại vị trí phẫu thuật cột sống (2). Tổng quan meta này đã xác định được 9 nghiên cứu thuần tập hồi cứu và một nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng, liên quan đến 2574 bệnh nhân và 106 ca SSI ở nhóm chứng (4,1%) và 2518 bệnh nhân và 33 SSI (1,3%) ở nhóm dùng vacomycin, cho thấy giảm nguy cơ tuyệt đối là 2,8% và 68% tương ứng. Phân tích meta cho thấy dùng bột vancomycin có tác dụng bảo vệ phòng SSI (RR = 0,34, 95%CI 0.17-0.66, p=0.021). Số bệnh nhân cần dùng thuốc để phòng 1 SSI là 36. Phân tích dưới nhóm cho thấy bệnh nhân có cấy ghép (implants) giảm nguy cơ SSI khi dùng bột vancomycin (p=0.023), so với những người phẫu thuật cột sống không cấy ghép (p=0.226). Bài tổng quan kết luận việc dùng bột vancomycin có thể có tác dụng bảo vệ khỏi SSI khi phẫu thuật cột sống mở, tuy nhiên, quần thể chính xác nào nên được dùng thì vẫn chưa rõ. Những lợi ích này có thể được đánh giá cao nhất ở những quần thể có nguy cơ cao hay ở những cơ sở có tỷ lệ nền NK cao.

Một phân tích meta năm 2015 (1) tổng hợp từ 1 nghiên cứu ngẫu nhiên có đối chứng, 13 nghiên cứu so sánh; cho thấy: Tỷ số nguy cơ odds nhiễm khuẩn vết thương sâu ở nhóm dùng vancomycin chỉ bằng 0.23 lần tỷ số odds không dùng vancomycin (95% confidence interval 0.11-0.50, P = 0.0002, I(2) = 47%). Nếu kết hợp cả NK vết thương sâu và nông, tỷ số odds khi dùng vancomycin chỉ bằng 0.43 (95% confidence interval 0.22-0.82, P = 0.01, I(2) = 36%) so với không dùng vancomycin. Phân tích này khẳng định nhiều nghiên cứu lâm sàng xác nhận an toàn khi dùng bột vancomycin tại vị trí phẫu thuật cột sống. Các dữ liệu tổng hợp ủng hộ việc dùng bột vancomyicn tại chỗ để phòng SSI khi phẫu thuật cột sống ở người trưởng thành.

TLTK:

1. Bakhsheshian J, et al. The use of vancomycin powder in modern spine surgery: systematic review and meta-analysis of the clinical evidence. World Neurosurg.2015 May;83(5):816-23. doi: 10.1016/j.wneu.2014.12.033. Epub 2014 Dec 19.
2. Khan NR et al. A meta-analysis of spinal surgical site infection and vancomycin powder. J Neurosurg Spine.2014 Dec;21(6):974-83. doi: 10.3171/2014.8.SPINE1445. Epub 2014 Sep 26.