Kê thiếu thuốc và kê dùng thuốc sai là phổ biên ở BN cao tuổi

Kê thiếu thuốc và kê dùng thuốc sai là phổ biên ở BN cao tuổi

Nguồn: Too many, too few, or too unsafe? Impact of inappropriate prescribing on mortality, and hospitalization in a cohort of community-dwelling oldest old.

Link:

Người dịch: DS. Vũ Thị Hương – K62 Đại học Dược Hà Nội

Người hiệu đính, bổ sung:  DS. Nguyễn Thị Thảo, Khoa Dược- BV Nhi Thanh Hóa, DS. Võ Thị Hà

Tại Ghent- Bỉ,  các bệnh nhân từ 80 tuổi trở lên được kê đơn nhiều loại thuốc, nhưng một nghiên cứu mới cho thấy thuốc thường được sử dụng không hợp lý.

Trong nghiên cứu tại Bỉ này, công bố trên tạp chí Dược lý lâm sàng Anh (British Journal of Clinical Pharmacology), tìm hiểu về ảnh hưởng của việc kê đơn không hợp lý lên tỷ lệ tử vong và nhập việt sau 18 tháng cho 503 BN 80 tuổi trở lên ngoại trú. Kê đơn không hợp lý bao gồm: kê thiếu thuốc (underuse) và kê dùng thuốc sai (misuse).

Nghiên cứu sử dụng công cụ STOPP-2 (Screening Tool of Older People’s Prescriptions) để phát hiện kê dùng thuốc sai và dùng công cụ START-2 (Screening Tool to Alert to Right Treatment) để phát hiện kê thiếu thuốc. Nghiên cứu cho thấy số tuổi trung bình của BN là 84.4 (khoảng tuổi 80-102). Số thuốc trung bình kê là 5( khoảng 0-16). Số BN dùng từ 5 thuốc trở lên chiếm 58% và kê thiếu thuốc chiếm 67% và kê dùng thuốc sai chiếm 56%. Việc vừa kê thiếu thuốc và kê dùng thuốc sai cùng tồn tại trên 40% BN và chỉ có 17% BN là được kê thuốc đúng. Số thuốc được kê có mối liên hệ với tần suất cao hơn bị kê thiếu thuốc hay kê dùng thuốc sai.

Mặc dù mối liên quan giữa kê dùng thuốc sai và hiệu quả điều trị là không rõ ràng nhưng việc kê thiếu thuốc có liên quan tới sự tăng tỷ lệ tử vong lên 39% và tỷ lệ nhập viện tăng lên 26% trong thời gian nghiên cứu.

Maarten Wauters, tác giả bài báo cho biết “Dùng quá nhiều thuốc hoặc dùng các thuốc không an toàn thường được cho là nguyên nhân gây ra các phản ứng có hại. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng việc không  uống các thuốc cần thiết cho điều trị bệnh lại thường gặp hơn và việc này có thể liên quan chặt chẽ hơn với các biến cố có hại”. “Việc kê đơn các thuốc cho người cao tuổi nên được thực hiện sau khi cân nhắc kỹ lưỡng, cân bằng giữa lợi ích và nguy cơ của mỗi thuốc định kỳ.”

Wauters nói thêm “Các nhà dược lý lâm sàng có thể hỗ trợ các bác sĩ   đánh giá một cách rõ ràng việc sử dụng thuốc sai, sử dụng thiếu thuốc nhờ thu thập đầy đủ thông tin về bệnh nhân, các bệnh mắc kèm và các thuốc của bệnh nhân,”. “Họ có thể giúp xây dựng hệ thống điện tử nhằm kiểm soát ngay lập tức chất lượng đơn thuốc, sử dụng các chỉ tiêu dựa trên bằng chứng về kê đơn không hợp lý tiềm ẩn .”