Lợi ích của statin trên người hơn 75 tuổi có giới hạn chỉ trên bệnh nhân đái tháo đường?

Nguồn: https://www.medscape.com/viewarticle/902217#vp_1

Người dịch: Nguyễn Thị Hồng Vân – Công ty CP dược phẩm Quảng Bình Quapharco

Hiệu đính: Vũ Tiến Đạt, công ty cổ phần tập đoàn Merap

Một nghiên cứu quan sát lớn đã cho thấy không có lợi ích từ liệu pháp statin trong dự phòng tiên phát đối với bệnh lý tim mạch do xơ vữa động mạch hoặc tử vong do tất cả các nguyên nhân ở những người từ 75 tuổi trở lên không mắc đái tháo đường. Bệnh lý tim mạch do xơ vữa động mạch là một phức hợp của bệnh tim mạch vành (đau thắt ngực gây tử vong và không gây tử vong, nhồi máu cơ tim gây tử vong và không gây tử vong, hoặc tái thông mạch ở tim), và đột quỵ (đột quỵ thiếu máu cục bộ tử vong và không tử vong).

Tuy nhiên, đối với những người trên 75 tuổi mắc đái tháo đường loại 2, statin đã làm giảm nguy cơ bệnh lý tim mạch do xơ vữa động mạch và tử vong, nhưng chỉ đến tuổi 85, theo báo cáo của các nhà nghiên cứu.

“Việc kê toa statin ở những người lớn tuổi cần điều chỉnh tinh tế hơn giành cho những người có thể hưởng lợi ích từ nó, như những người mắc bệnh đái tháo đường loại 2, được chứng minh trong kết quả của chúng tôi”, nghiên cứu viên chính  Rafel Ramos, MD, PhD, Jordi Gol Institute for Research in Primary Care, Đại học Girona, Tây Ban Nha, nói với heart.org | Medscape Cardiology.

“Điều này hàm ý sự cần thiết phải cá nhân hóa quá trình ra quyết định về điều trị statin ở những quần thể già và rất già”, Ramos nói. “Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi cần các công cụ dự đoán rủi ro đặc thù cho những người lớn tuổi này, và kết quả của chúng nên được chia sẻ với bệnh nhân để họ có thể tham gia vào quyết định dùng statin hay không.”

“Chúng tôi cũng xem xét ngưỡng nguy cơ hiện tại cho chỉ định statin (10% nguy cơ bệnh lý tim mạch do xơ vữa động mạch tại thời điểm 10 năm) có thể cần đánh giá lại trong quần thể này”, ông nói thêm.

Chỉ định statin cho bệnh nhân cao tuổi đã tăng lên trong những thập kỷ gần đây, nhưng thiếu bằng chứng để hỗ trợ điều trị statin trong dự phòng tiên phát cho người từ 75 tuổi trở lên.

Sử dụng dữ liệu từ cơ sở dữ liệu hệ thống chăm sóc cơ bản vùng Catalonia, Ramos và các đồng nghiệp đã xác định 46.864 người từ 75 tuổi trở lên (tuổi trung bình, 77; 63% phụ nữ) không có tiền sử bệnh tim mạch từ năm 2006 đến 2015. Tổng cộng có 7.502 cá nhân (16,0%) dùng statin và 7.880 (16,8%) mắc bệnh đái tháo đường loại 2. Trung vị theo dõi là 5,6 năm.

Ở những người không mắc bệnh đái tháo đường, điều trị statin không liên quan đến việc giảm bệnh tim mạch hoặc tử vong do mọi nguyên nhân ở cả hai nhóm tuổi (từ 75 đến 84 tuổi) và tuổi già (85 tuổi trở lên), mặc dù nguy cơ mắc bệnh tim mạch ở cả hai nhóm là cao hơn ngưỡng nguy cơ được đề xuất để sử dụng statin trong các hướng dẫn, các nhà nghiên cứu báo cáo.

Tuy nhiên, ở những người đái tháo đường, liệu pháp statin liên quan có ý nghĩa với việc giảm bệnh tim mạch (24%) và tử vong do mọi nguyên nhân (16%) ở nhóm từ 75 đến 84 tuổi. Nhưng tác dụng bảo vệ này đã giảm đáng kể sau tuổi 85 và biến mất ở những người trong độ tuối chín mươi, nhóm nghiên cứu lưu ý.

“Những kết quả này không hỗ trợ việc sử dụng rộng rãi statin ở các quần thể già và rất già, nhưng hỗ trợ điều trị statin ở những đối tượng được chọn như những người 75-84 tuổi mắc bệnh đái tháo đường loại 2″, các tác giả viết.

Điểm mạnh của nghiên cứu này là cơ sở dữ liệu hồ sơ y tế điện tử chất lượng cao, được xác thực nội bộ đã cho kích thước mẫu lớn và phản ánh bệnh trên lâm sàng một cách thực tế. Tuy nhiên, nghiên cứu thuộc loại quan sát, do đó, không có kết luận chắc chắn có thể được rút ra về nguyên nhân và hiệu quả, và dư nhiễu không thể được loại trừ, họ lưu ý.

Trong một bài xã luận liên kết, Aidan Ryan thuộc trường Đại học Y Southampton, Vương quốc Anh và các đồng nghiệp cho rằng những phát hiện quan sát này là để thăm dò và cần được kiểm tra thêm trong các thử nghiệm ngẫu nhiên “để loại trừ bất kỳ yếu tố nhiễu nào và để nghiên cứu ảnh hưởng của statin đối với tử vong do bệnh lý tim mạch, điều đã không được ghi lại trong cơ sở dữ liệu được sử dụng cho nghiên cứu này.”

Họ chỉ ra rằng một thử nghiệm lâm sàng đang diễn ra tại Úc, thử nghiệm statin cho giảm biến cố ở người cao tuổi (STAREE), so sánh atorvastatin 40 mg với giả dược để phòng ngừa tiên phát ở người trên 70 tuổi.

“Các nhà nghiên cứu hy vọng tìm thêm được 18.000 người tham gia và nhắm mục đích báo cáo những phát hiện vào năm 2022,” họ viết. “Thách thức đối với các nhà nghiên cứu là liệu họ có thể thực hiện thử nghiệm đủ lâu để đánh giá các điều kiện tiến triển chậm như suy giảm nhận thức hay không”.

Trong khi chờ đợi, họ nói “ưu tiên của bệnh nhân vẫn là nguyên tắc hướng dẫn trong khi chúng tôi chờ đợi bằng chứng tốt hơn.”

Dữ liệu quan sát đã chỉ ra rằng các nhà nghiên cứu và bệnh nhân có thể có những ưu tiên khác nhau trong mục tiêu điều trị. Bệnh nhân lớn hơn 65 tuổi ưu tiên giảm nhồi máu cơ tim và đột quỵ bên trên tử vong, trái ngược với các nhà nghiên cứu và bệnh nhân trẻ.

“Vì vậy, nếu trong quá trình ra quyết định chung, bệnh nhân lớn tuổi thể hiện ưu tiên kéo dài tuổi thọ, thì bằng chứng hiện tại hỗ trợ statin cho phòng ngừa tiên phát vẫn còn hạn chế,” họ kết luận. “Tuy nhiên, ưu tiên của bệnh nhân cho giảm nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ có thể giúp phá vỡ sự cân bằng với cán cân nghiêng về kê toa statin, nhưng giảm nguy cơ tuyệt đối, số người cần được điều trị nhằm giảm một biến cố tim mạch ở những bệnh nhân lớn tuổi vẫn còn chưa chắc chắn.”