Metformin có thể dùng khi suy thận mức độ trung bình

MỞ RỘNG ĐIỀU TRỊ METFORMIN TRÊN BỆNH NHÂN ĐÁI THÁO ĐƯỜNG KÈM SUY THẬN MỨC ĐỘ TRUNG BÌNH

Điểm tin: Lê Thị Duyên, SV Đại học Dược HN

Nguyễn Thị Thu Thủy

Khuyến cáo cho bệnh nhân đái tháo đường kèm suy thận được cập nhật trong thông tin sản phẩm

Theo Cơ quan Quản lý Dược phẩm châu Âu (EMA), metformin có thể được sử dụng cho bệnh nhân đái tháo đường typ 2, có chức năng thận giảm ở mức trung bình (GFR = 30-59 ml/phút).

Tờ thông tin sản phẩm hiện tại sẽ được cập nhật lại chống chỉ định đồng thời sẽ bổ sung thêm các thông tin về liều, giám sát và biện pháp phòng ngừa ở bệnh nhân suy giảm chức năng thận.

 Khuyến cáo này dựa trên xem xét của EMA với các thuốc chứa metformin. Theo đó, các bằng chứng hiện tại không đủ để đưa ra chống chỉ định sử dụng thuốc đối với những bệnh nhân suy giảm chức năng thận ở mức độ trung bình. Thông tin về thuốc có sự khác nhau giữa các quốc gia và các thuốc trong EU và không còn phù hợp với các hướng dẫn lâm sàng.

Metformin có thể làm tăng nguy cơ biến chứng hiếm gặp nhưng lại dẫn đến nguy cơ nghiêm trọng là nhiễm toan acid lactic. Biến chứng này xảy ra do acid lactic sản sinh trong máu nhanh hơn so với tốc độ đào thải. Hiện nay, theo các tờ thông tin sản phẩm, metformin không được sử dụng với bệnh nhân suy giảm chức năng thận vì những bệnh nhân này có nguy cơ tăng cao acid lactic. Đó là do khi suy giảm chức năng thận, cơ thể không đào thải metformin một cách hiệu quả.

Tuy nhiên, sau khi xem xét tài liệu khoa học, dữ liệu lâm sàng, nghiên cứu dịch tễ và các hướng dẫn lâm sàng từ cơ quan y tế, EMA đã kết luận rằng phần lớn các bệnh nhân có suy giảm chức năng thận mức độ trung bình có thể sử dụng được với metformin. Cách sử dụng, liều và giám sát phải được làm rõ trước và trong quá trình điều trị để giảm tối đa nhất có thể việc tăng nguy cơ ở những bệnh nhân này. Thuốc vẫn chống chỉ định đối với những bệnh nhân suy giảm chức năng thận nặng (GFR < 30ml/phút).

Các công ty dược cũng được yêu cầu giám sát chặt chẽ và phân tích các trường hợp có khả năng nhiễm acid lactic. Thông tin về sản phẩm có chứa metformin sẽ được cập nhật và thống nhất giữa các chế phẩm nhằm đảm bảo tất cả các bệnh nhân tại EU đều được tiếp cận các khuyến cáo và thông tin tương tự.

Thông tin với bệnh nhân

–        Metformin có thể dùng đơn độc hoặc kết hợp với các thuốc khác, kết hợp với chế độ ăn và luyện tập đối với bệnh nhân đái tháo đường typ 2.

–        Cho tới hiện tại, metformin không được dùng cho bệnh nhân đái tháo đường kèm suy giảm chức năng thận ở mực độ trung bình. Hiện nay, khuyến cáo này sẽ thay đổi, thuốc này có thể được dùng đối với bệnh nhân suy giảm chức năng thận ở mức trung bình (GRF = 30-59ml/phút). Liều dùng nên thay đổi tùy thuộc vào chức năng của thận. Metformin không được sử dụng đối với bệnh nhân suy giảm chức năng thận nặng (GRF < 30ml/phút)

–        Bệnh nhân đái tháo đường kèm suy giảm chức năng thận có nguy cơ tăng acid lactic cao hơn so với người bình thường. Nguy cơ này xảy ra hiếm nhưng nghiêm trọng của metformin do tăng acid lactic trong máu. Tuy nhiên, với những bệnh nhân chỉ suy giảm chức năng thận ở mức trung bình có thể giảm thiểu nguy cơ này bằng cách kiểm tra cẩn thận về liều và điều chỉnh liều dùng, theo dõi bệnh nhân sát sao để mang lại hiệu quả tối đa trong việc sử dụng thuốc.

–        Mất nước (mất đáng kể dịch cơ thể) tăng nguy cơ tăng acid lactic. Nếu bệnh nhân có biểu hiện nôn nhiều, tiêu chảy hoặc sốt cao biểu hiện bằng các triệu chứng là sốt hay uống ít nước hơn bình thường, bệnh nhân có nguy cơ mất nước. Trong những trường hợp này, hãy dừng uống metformin một thời gian và thông báo với với bác sỹ để được hướng dẫn.

–        Nếu bệnh nhân có các câu hỏi liên quan đến việc điều trị đái tháo đường, hay là mức độ hoạt động của thận, hay hỏi bác sỹ, y tá, hay dược sỹ.

Thông tin đối với các nhân viên y tế

–        Thuốc có chứa metformin có thể sử dụng thuốc đối với các bệnh nhân suy giảm chức năng thận ở mức trung bình (GFR = 30-59 ml/phút), chống chỉ định với bệnh nhân có GRF < 30ml/phút. GFR phải được đánh giá trước khi bắt đầu điều trị và định kỳ sau khi sử dụng.

–        Giảm liều nên được xem xét đối với bệnh nhân có chức năng thận suy giảm. Mức liều sử dụng theo như hướng dẫn được bổ sung ở tờ thông tin sản phẩm. Thông tin sản phẩm có nêu cụ thể các yếu tố nguy cơ của tăng acid lactic. Các yếu tố nguy cơ này cần được xem xét trước khi sử dụng.

–        Có nhiều thuốc kết hợp có chứa metformin với liều cố định có sẵn ở châu âu.

Một số thuốc kết hợp với liều cố định vẫn không được khuyến cáo sử dụng đối với các bệnh nhân mắc kèm với suy giảm chức năng thận ở mức trung bình vì có thể các hợp chất kết hợp không được sử dụng đối với những trường hợp này. Ví dụ như, dapagliflozin/metformin (Ebymect, Xigduo) không được dùng với bệnh nhân có GFR < 60 ml/phút; canagliflozin/metformin (Vokanamet) và empagliflozin/metformin (Synjardy) không được sử dụng với bệnh nhân có GFR < 45ml/phút và không nên bắt đầu sử dụng đối với bệnh nhân có GRF < 60ml/phút.

–        Khuyến cáo mới nhất sẽ tạo ra sự đồng nhất giữa thông tin thuốc metformin sử dụng cho bệnh nhân suy giảm chức năng thận và các biện pháp phòng nhiễm acid lactic trên toàn EU.

Thông tin thêm về thuốc

Metformin được sử dụng dưới dạng đơn độc hoặc kết hợp với các thuốc khác để điều trị đối với bệnh nhân đái tháo đường typ 2. Metformin được sử dụng kết hợp với chế độ ăn và luyện tập để kiểm soát lượng glucose trong máu. Thuốc chỉ chứa metformin được cấp phép ở EU từ 1960 có tên là Glucophage và các tên thương mại khác. Thuốc kết hợp metformin với các hoạt chất điều trị đái tháo đường trong cùng một viên được cấp phép thông qua EMA: ioglitazone/metformin (Competact, Glubrava), dapagliflozin/metformin (Ebymect, Xigduo), sitagliptin/metformin (Efficib, Janumet, Ristfor, Velmetia), linagliptin/metformin (Jentadueto), saxagliptin/metformin (Komboglyze), alogliptin/metformin. (Vipdomet), canagliflozin/metformin (Vokanamet), vildagliptin/metformin (Eucreas, Icandra, Zomarist) and empagliflozin/metformin (Synjardy). Ngoài ra còn có sự kết hợp của glibenclamid/metformin (Glucovance) cũng được cấp phép.