Phản ứng “cánh tay COVID” sau khi tiêm vắc xin COVID-19 là gì?

SVD. Nguyễn Huỳnh Thảo Vy, ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch

Thuật ngữ “Cánh tay COVID” mô tả một phản ứng xảy ra chậm tại chỗ tiêm hình dạng rất lớn và không điển hình xuất hiện khá thường xuyên sau khi tiêm vaccin COVID-19 được sản xuất theo công nghệ mRNA bao gồm vaccin Comirnaty của Pfizer và Spikevax (tên khác là: COVID-19 Vaccine Moderna) của ModernaTX. Chúng bắt đầu khoảng một tuần sau khi tiêm, tồn tại trong vài ngày, tự khỏi mà không cần điều trị.¹

Theo một báo cáo trong Hiệp hội Da liễu Hoa Kỳ, các phản ứng trên da đã được nhìn thấy “chủ yếu là do vắc-xin Moderna”.² Trong thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 của vaccin Moderna, “cánh tay COVID” xảy ra ở 0,8% người tham gia sau liều đầu tiên và 0,2% người tham gia sau liều thứ hai.³ Christen Mowad, chủ tịch khoa da liễu tại Trung tâm Y tế Geisinger ở Pennsylvania cũng lưu ý rằng phản ứng này đã được thấy phổ biến ở phụ nữ.²

Đây là một phản ứng không phải là quá phổ biến nhưng cũng không phải là hiếm, không nên nhầm lẫn với các phản ứng khởi phát sớm ở cánh tay ngay sau khi tiêm.⁴

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) khuyến nghị  “Nếu bạn gặp phải ‘’cánh tay COVID’’ sau khi tiêm mũi đầu tiên, bạn vẫn nên tiêm mũi thứ hai vào khoảng thời gian khuyến cáo nếu vaccin bạn tiêm cần tiêm mũi thứ hai”. “Hãy báo với nhân viên y tế tiêm vaccin của bạn rằng bạn đã bị phát ban hoặc “cánh tay COVID” sau mũi tiêm đầu tiên. Nhân viên y tế của bạn có thể đề nghị bạn tiêm mũi thứ hai ở cánh tay đối diện“.²

CÁC TRIỆU CHỨNG “CÁNH TAY COVID” bao gồm:⁴

• Cảm giác ngứa âm ỉ đến dữ dội
• Vùng da phát ban đỏ hoặc thay đổi màu có kích thước từ một phần tư đến rất lớn
• Trong một số trường hợp ban có thể lan sang bàn tay hoặc ngón tay
• Sưng tấy
• Đau đớn
• Cảm thấy ấm khi chạm vào vùng da phát ban
• Cục cứng dưới da nơi tiêm thuốc

Nếu bạn đã nghe nhiều và đang lo lắng cánh tay COVID hãy nhớ đây là một phản ứng vô hại thể hiện hệ thống miễn dịch có đáp ứng tốt với vaccin. Hàng triệu người trên khắp thế giới đang tiêm vắc-xin, vì vậy phản ứng phụ của vắc-xin dù chỉ là nhẹ cũng đang được rất nhiều người chú ý.

CÓ THỂ ĐIỀU TRỊ TẠI NHÀ ĐƯỢC KHÔNG?⁴

Mặc dù không nghiêm trọng, nhưng “cánh tay COVID” có thể gây khó chịu. Các phương pháp điều trị tại nhà giúp giảm sưng, ngứa và đau bao gồm:

• Gạc mát, chườm đá tại nơi xảy ra phản ứng
• Sử dụng corsteroid tại chỗ
• Thuốc giảm đau tại chỗ
• Dùng thuốc kháng histamine đường uống
• Paracetamol hoặc thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Ramos CL, DO and Kelso JM, MD. “COVID Arm”: Very delayed large injection site reactions to mRNA COVID-19 vaccines. Published online 2021 Apr 20.
2. ‘COVID Arm’: What to Know After Getting the Moderna, Pfizer Vaccines. Updated on April 22, 2021
3. Lindgren AL, Austin H, Welsh KM. COVID Arm: Delayed Hypersensitivity Reactions to SARS-CoV-2 Vaccines Misdiagnosed as Cellulitis. Published online 2021 Jun 12.
4. Corey Whelan (June 23, 2021). Medically reviewed by Kristen M. Moyer. What Is COVID Arm?