Sử dụng steroid dạng hít kéo dài có khả năng làm tăng nguy cơ viêm phổi không do lao

Dịch: DS. Nguyễn Ngọc Oanh – Bệnh viện Pháp Việt

Hiệu đính: DS. Nguyễn Ngọc Vũ Nam – Bệnh viện Nhi Quảng Nam

Nguồn: https://www.uspharmacist.com/article/expanded-inhaled-steroid-use-linked-to-rising-nontuberculous-lung-infections

Việc sử dụng thường xuyên steroid dạng hít có thể làm tăng gấp đôi nguy cơ gây ra một loại viêm phổi đôi khi khó điểu trị hơn lao đa kháng thuốc.

Dựa theo một báo cáo của Hội Hô hấp Hoa Kỳ cho thấy viêm phổi do vi khuẩn lao không điển hình – một nhiễm khuẩn nặng và có nguy cơ gây tử vong, mặc dù không phải là bệnh truyền nhiễm nhưng có dấu hiệu gia tăng do việc tăng cường sử dụng liệu pháp steroid dạng hít.

Kaiser Permanente và các nhà nghiên cứu Đại học Stanford đi đến kết luận này sau khi phân tích dữ liệu y khoa của 549 bệnh nhân có và không có viêm phổi do vi khuẩn lao không điển hình được chẩn đoán tại Bắc California từ năm 2000 đến 2010. Kết quả phân tích cho thấy có 248 trường hợp mắc viêm phổi do vi khuẩn lao không điển hình với tỉ lệ 16.4/10000 bệnh đường hô hấp được điều trị.

Nghiên cứu chỉ ra rằng tỉ lệ nhiễm viêm phổi do vi khuẩn lao không điển hình gấp 2.7 lần ở những bệnh nhân đã điều trị với từ ba đơn thuốc trở lên có sử dụng steroid dạng hít và nguy cơ mắc bệnh phụ thuộc liều và thời gian điều trị.

“Tỷ lệ NTM ngày càng gia tăng đang gây ra sự bố rối vì một vài trong số những type NTM thông thường nhất là khó điều trị hơn cả lao đa kháng thuốc”, tác giả Stephen J. Ruoss, bác sỹ, một chuyên gia nghiên cứu phổi và hồi sức tại Trung tâm Y khoa đại học Standford giải thích. “Số lượng NTM đang gia tăng nhanh chóng diễn ra trong giai đoạn sự sử dụng steroid dạng hít tăng lên, và chúng tôi muốn xem liệu có một mối quan biện chứng nào không.”

Trong khi tỉ lệ mắc viêm phổi do vi khuẩn lao không điển hình ở đầu những năm 1980 ước tính khoảng 1.8 trường hợp trên 100,000 người, tỉ lệ này đã tăng tới 40 trường hợp trên 100,000 người ở một số vùng trong những nghiên cứu gần đây.

Các bài báo cũng chỉ ra tỉ lệ này thống nhất với việc tăng sử dụng steroid dạng hít, loại thuốc được sử dụng lần đầu tiên vào những năm 1980 cho điều trị hen phế quản nhưng hiện tại cũng đang được kê đơn cho điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và giãn phế quản, là các tình trạng viêm mãn tính của đường hô hấp.

Tuy nhiên theo các nhà nghiên cứu, mối quan tâm hiện nay là liệu rằng hiệu quả của thuốc có lợi hơn nguy cơ thuốc mang lại hay không?

Stephen J. Rouss, bác sĩ chuyên khoa hô hấp tại Trung tâm y khoa Stanford nói rằng “Đã có một số nghiên cứu lớn cho thấy lợi ích tuy rất nhỏ nhưng có ý nghĩa thống kê về việc sử dụng steroid dạng hít ở bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính”. “Cũng có một số nghiên cứu cho thấy bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính sử dụng thuốc này có tăng nhẹ nguy cơ mắc các nhiễm khuẩn tái phát do vi khuẩn”.

Rouss nói thêm, “Steroid dạng hít là liệu pháp điều trị căn bản ở bệnh nhân mắc hen phế quản bởi các nghiên cứu và thực tiễn lâm sàng đã chỉ ra lợi ích của thuốc vượt trội hơn nguy cơ. Tuy nhiên đối với các chuyên gia, chúng ta cần cẩn thận khi sử dụng rộng rãi nhóm thuốc này ở các bệnh nhân mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính. Ông cũng khuyên rằng bệnh nhân nên được sử dụng steroid dạng hít ở liều thấp nhất có hiệu quả.